W ostatnim czasie zwolenników diety bezglutenowej przybywa również wśród kolarzy. Dieta bezglutenowa zakłada wyeliminowanie produktów zawierających gluten, czyli specyficzne białko, które występuje w produktach roślinnych, w tym wielu produktach węglowodanowych stanowiących podstawę menu większości kolarzy. Do produktów zawierających gluten zalicza się przede wszystkim produkty zbożowe oparte o pszenicę, jęczmień, żyto, owies oraz ich pochodne odmiany, zarówno w postaci mąki, kasz czy płatków.
Popularność diety bezglutnowej oparta jest m.in. o założenia, iż wyelminowanie glutenu z diety poprawi nasze samopoczucie, zwiększy efektywność procesów trawienia i przyswajania składników odżywczych, jak również zapobiegnie odkładaniu się tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha. Zwolennicy tego rodzaju odżywiania opierają swoją dietę przede wszystkim o ryż, kukurydzę, ziemniaki oraz zboża takie jak proso, gryka czy amarantus.
Stosowanie diety bezglutenowej (nie zawiera produktów z glutenem) zaleca się najczęściej w trzech przypadkach. Po pierwsze w celiakii, czyli chorobie polegającej na genetycznie uwarunkowanej nietolerancji glutenu, który nie trawiony w przewodzie pokarmowym uszkadza kosmki jelitowe powodując nieodwracalne zmiany w ścianach przewodu pokarmowego. Zmiany te prowadzą do obniżenia przyswajalności składników odżywczych z pożywienia, jak również objawiają się nadmiernym wytwarzaniem gazów, zwiększoną częstotliwością pojawiania się kolek, bólami w obrębie przewodu pokarmowego czy bólami głowy. Drugim przypadkiem, w którym zaleca się stosowanie diety bezglutenowej jest alergia na gluten. Wówczas objawy mogą być podobne do ww., jak również często na skórze pojawiają się wysypki. Sytuacja wygląda podobnie w przypadku alergii na pszenicę czy też inne wcześniej wymienione zboża. Symptomy są zbliżone, a w diecie należy wyeliminować dany rodzaj zboża i jego pochodnych, na które jesteśmy uczuleni.
W związku z coraz większą popularyzacją diety wśród sportowców, w tym również kolarzy, grupa naukowców opublikowała wyniki badań (Lis D. i in.: Medicine and Science in Sports and Exercise, 2015) przeprowadzonych na grupie 13 zdrowych kolarzy (8 mężczyzn i 5 kobiet). Kolarze byli dwukrotnie poddani diecie przez 7 dni (raz bezglutenowej, drugi raz diecie zawierającej gluten) z 10-dniowym okresem „wymycia” niezbędnym do zniwelowania efektu poprzedniej diety. Każdy z kolarzy 7-go dnia diety brał udział w teście, podczas którego przez 45 minut wykonywał jazdę na poziomie 75%VO2max (odpowiada to mniej więcej intensywności jazdy w grupie), po czym wykonywał 15minutową jazdę na czas. W badaniach sprawdzono moc wygenerowaną podczas jazdy na czas, jak również markery stanu zapalnego świadczące o tym, czy w wyniku stosowania diety bezglutenowej zmniejszeniu uległa ilość stanów zapalnych w obrębie jelita. Wyniki badań pokazały, iż zastosowanie diety bezglutenowej, nie wpłynęło na zwiększoną ilość generowanej mocy podczas jazdy na czas, jak również nie zmieniło odpowiedzi zapalnej w obrębie przewodu pokarmowego. Ponadto, badania te również wykazały, iż również częstość objawów niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego związana ze stosowaniem danego rodzaju odżywiania, była taka sama.
Powyższe badania, choć krótkoterminowe, pokazują wstępnie iż nie ma szczególnego uzasadnienia do zastosowania diety bezglutenowej przez kolarzy zawodowych. Również podobnego zdania jest dietetyk Brytyjskiej Federacji Kolarskiej zajmujący się przygotowaniem żywieniowym zawodowej drużyny kolarskiej Team Sky. W swoich wypowiedziach dla portalu British Cycling podkreśla, iż sama dieta bezglutenowa nie jest zła, jeżeli miałaby prowadzić do korzystnych zmian w sposobie żywienia, a kolarze ją stosujący mieliby się dobrze czuć. Niemniej jednak nie ma szczególnego uzasadnienia, dla którego kolarze nie cierpiący z powodu ww. schorzeń, mieliby stosować dietę bezglutenową.
Warto również podkreślić, iż wiele produktów bezglutenowych, w celu uzyskania odpowiedniej konsystencji i tekstury produktu, ma zwiększoną ilość cukrów prostych czy tłuszczy, co może prowadzić również do niekorzystnych zmian w budowie ciała a tym samym wpływać negatywnie na dyspozycję kolarzy.
Podsumowując, u zdrowych kolarzy, stosowanie diety bezglutenowej nie ma specjalnego uzasadnienia medycznego. Może stanowić jedynie sposób odżywiania, który rozsądnie prowadzony będzie prowadził do uzyskania dobrego stanu zdrowia, ale nie będzie w bardziej korzystny sposób wpływał na formę kolarza w porównaniu do zbilansowanej diety zawierającej gluten.
